Het recht op vergoeding bij technische defect aan vliegtuig

Het Europees Hof van Justitie, waakhond van, onder andere, onze Europese consumentenrechten, deed op 17 september 2015 een opmerkelijke uitspraak in een zaak tegen luchtvaartmaatschappij KLM. Een Nederlandse vrouw wiens vlucht met maar liefst 29 uur vertraag werd, kon zich niet vinden in de weigeringsbeslissing van KLM om haar de wettelijk voorziene € 600,00 compensatie uit te betalen en sleepte KLM tot voor de bevoegde Nederlandse rechtbank.

Het was uiteindelijk het Hof van Justitie die het verweer van KLM, dat erin bestond dat zich enkele ernstige technische defecten hadden voorgedaan en zij dus geen compensatie diende te betalen ingevolge deze “buitengewone omstandigheden”, met slechts enkele pennentrekken volledig van tafel veegde.

Hoewel ze het ongetwijfeld zullen blijven proberen, kunnen luchtvaartmaatschappijen zich thans niet meer met succes beroepen op technische defecten om aan hun compensatieplicht onder de passagiersverordening te ontsnappen.

1. De Nederlandse vrouw, C. Van Der Lans, nam op 13 augustus 2009 een vlucht uitgevoerd door luchtvaartmaatschappij KLM, vertrekkende van Quito (Ecuador) naar Amsterdam (Nederland). Op het moment van de “push-back”-procedure, waarbij op de grond het vliegtuig met een voertuig achteruit wordt geduwd, werd een combinatie van defecten aan één van de motoren vastgesteld. Er dienden enkele reserveonderdelen geïnstalleerd te worden, doch aangezien deze niet aanwezig waren in Quito, dienden zij te worden overgevlogen vanuit Amsterdam. Hierdoor liep de vlucht van mevrouw C. Van Der Lans een vertraging op van maar liefst 29 uur…

Terecht besliste mevrouw Van Der Lans het daarbij niet bij te laten: zij sleepte KLM voor de bevoegde Nederlandse Rechtbank. KLM verweerde zich heftig, stellende dat de onderdelen welke defect waren gegaan nog niet over hun gemiddelde levensduur heen waren, dat zij tijdens de laatste “A Check” nog grondig waren geïnspecteerd,… Dit had tot gevolg, zo besliste KLM, dat er sprake was van buitengewone omstandigheden welke zij niet had kunnen voorkomen, en zij dus ontheven was van haar plicht om de passagiers de wettelijk voorziene compensatie uit te betalen.

Aangezien het begrip “buitengewone omstandigheden” jammer genoeg onvoldoende gespecifieerd wordt in de Passagiersverordening, en rechters dus heel vaak genoodzaakt zijn om een interpretatie te vragen aan het Hof van Justitie, is het niet te verwonderen dat ook de rechter in dit verhaal zich tot het Hof van Justitie wendde en maar liefst 9 prejudiciële vragen stelde.

In het daaropvolgende arrest heeft het Hof minder dan 5 bladzijden nodig om het verweer van KLM met de grond gelijk te maken en de protectieve functie van het consumentenrecht verder te verstevigen: technische defecten zijn inherent aan de werkzaamheden van een luchtvaartmaatschappij, welke hiermee dus steeds rekening moet (kunnen) houden.

2. Inderdaad stellen wij vast dat in “buitengewone omstandigheden” dé ideale ontsnappingsroute ligt: indien luchtvaartmaatschappijen, ondanks het treffen van alle redelijke maatregelen, deze niet hadden kunnen voorkomen, zijn zij wettelijk niet verplicht de compensatie uit te betalen.

Het hoeft dan ook niet te verwonderen dat het gros van de luchtvaartmaatschappijen, die honderden klachten ontvangen van brave consumenten, een kort briefje terug schrijven met volgende inhoud: “The delay/cancellation of your flight was caused by extraordinary circumstances, so that we cannot offer you the financial compensation as foreseen in the Regulation”.

Consument afgescheept, klaar is kees. Maar is dit wel zo? Waren er wel buitengewone omstandigheden voorhanden? Met dit nieuwe arrest van het Hof van Justitie wordt het begrip “buitengewone omstandigheden” alweer iets concreter: technische defecten zijn alvast géén buitengewone omstandigheden, luchtvaartmaatschappijen komen hier niet meer mee weg.

Dat deze rechtspraak van groot belang is lijdt geen twijfel. Of ze daarentegen succes zal hebben, ligt volledig in handen van de consument. Het is aan hém om deze rechtspraak aan te grijpen en af te dwingen, en zich niet te laten afschepen door de woorden “The delay is caused by extraordinary circumstances”. Uiteraard staat de consument op dat ogenblik echter voor een maandenlange welles-nietes discussie, en is hij er, na een logische kosten-baten analyse, snel toe geneigd er de brui aan te geven vooraleer naar de rechtbank te stappen, waarbij hij nooit weet waar het kostenplaatje zal eindigen.

Gedupeerde reizigers die zich de moeite wensen te besparen, maar toch hun rechten willen doen gelden, kunnen sinds kort terecht bij Happy Flights, een jonge Gentse onderneming gespecialiseerd in het invorderen van claims onder de Passagiersverordening. Indien een luchtvaartmaatschappij evenwel onterecht het been blijft stijfhouden, doet Happy Flights met vertrouwen beroep op ons team advocaten dat zich specialiseert in het (Europees) consumentenrecht.

Dankzij onze tussenkomst heeft de consument in de praktijk nu wél de mogelijkheid om in zijn klacht te volharden. Waar nodig worden luchtvaartmaatschappijen immers effectief tot voor de bevoegde rechtbank gebracht, alwaar wij klaarstaan om het consumentenrecht met hart en ziel te verdedigen.

Waar het Hof van Justitie in Luxemburg de law in the books interpreteert, zorgen wij er in Gent voor dat het terecht law in action kan genoemd worden.