Wat is een woonstvergoeding na echtscheiding?
Blog
6 maart 2025
Wat is een woonstvergoeding?
Indien één van de echtgenoten in de gezinswoning blijft wonen, heeft de andere echtgenoot die de gezinswoning verlaat recht op een vergoeding. Deze vergoeding dient als compensatie voor het feit dat deze echtgenoot geen gebruik meer kan maken van de woning maar (tijdelijk) een andere woonst zal moeten zoeken, terwijl hij/zij wel nog steeds voor de helft eigenaar is.
Zo beoogt de wetgever gelijkheid tussen beide echtgenoten. De woonstvergoeding zorgt voor een eerlijke compensatie tussen beide partijen.
De wettelijke basis voor de woonstvergoeding staat vermeld in artikel 3.69 en 3.71 NBW.
Een woonstvergoeding geldt alleen als u (mede)eigenaar bent van de woning. Huurt u de gezinswoning? Dan vervalt het recht op een woonstvergoeding, aangezien er in dat geval geen sprake is van gedeeld eigenaarschap.
Vanaf wanneer is een woonstvergoeding verschuldigd?
Een veel voorkomend misverstand is dat de woonstvergoeding automatisch verschuldigd is vanaf het moment dat partners apart gaan wonen. Dit is niet correct en deze vergissing kan grote financiële gevolgen hebben.
De woonstvergoeding is pas verschuldigd vanaf het inleiden van de echtscheidingsvordering. Het is dus uitermate belangrijk dat men niet te lang wacht met het instellen van de vordering om te scheiden.
Laten we dit verduidelijken met een realistische situatie: Een getrouwd koppel gaat uit elkaar en één partner verlaat de gezinswoning. Ze leven jaren gescheiden zonder juridische actie te ondernemen. Wanneer de vertrokken partner uiteindelijk beslist om de echtscheiding aan te vragen, blijkt dat er geen recht is op woonstvergoeding voor alle voorbije jaren van feitelijke scheiding.
De boodschap is dus duidelijk: stel de echtscheidingsvordering niet onnodig uit. Eén van onze experts kan u helpen om deze vordering tijdig in te dienen en zo uw rechten veilig te stellen.
Hoe wordt de woonstvergoeding bepaald?
Het bedrag van de woonstvergoeding is in principe gelijk aan de genotswaarde van het goed.
De echtgenoot, die nog in de woning verblijft, kan immers genieten van de woning terwijl de echtgenoot die de woning verlaat dit genot niet meer heeft. Er wordt ook wel gesproken over ‘een gebruiksvergoeding’.
Die genotswaarde wordt in de praktijk gelijkgesteld aan de normale huurwaarde van de woning. De huurwaarde kan in onderling overleg tussen partijen overeengekomen worden. Indien een minnelijk akkoord niet mogelijk is, kan beroep worden gedaan op een notaris of een deskundige die de huurwaarde zal bepalen.
In de praktijk wordt in het kader van de vereffening verdeling vaak al beroep gedaan op een notaris of deskundige om de verkoopwaarde van de woning te bepalen. Men kan dan ook van deze gelegenheid gebruik maken om ook de huurwaarde van de woning te laten schatten.
Tot wanneer is een woonstvergoeding verschuldigd?
De woonstvergoeding eindigt niet automatisch na de echtscheiding.
Er zijn twee specifieke situaties die een einde maken aan deze verplichting:
- Wanneer de gezamenlijke eigendom officieel wordt beëindigd (bijvoorbeeld door verkoop of uitkoop)
- Wanneer de inwonende ex-partner de woning verlaat
Tot die tijd blijft de woonstvergoeding doorlopen.
Dit betekent in de praktijk dat zolang één ex-partner alleen in de gezamenlijke woning blijft wonen, en er geen definitieve regeling is getroffen over het eigenaarschap, de vergoeding verschuldigd blijft.
Wilt u deze situatie beëindigen? Dan is het belangrijk om concrete afspraken te maken over ofwel de verkoop van de woning, ofwel een uitkoopregeling waarbij één partner de volledige eigenaar wordt.
Hoe wordt de woonstvergoeding uitbetaald/verrekend?
Na de echtscheiding moet het huwelijksvermogen vereffend en verdeeld worden. In die fase komt de woonstvergoeding aan bod.
In de praktijk wordt de woonstvergoeding verrekend met de afbetalingen van de hypothecaire lening op de woning. De partner, die in de woning blijft, neemt meestal de leninglast op zich als compensatie voor het feit dat de andere eigenaar de woning niet meer kan gebruiken.
De woonstvergoeding is geen bedrag dat maandelijks betaald moet worden zoals bij een gehuurde woning. De woonstvergoeding wordt bij de finale vereffening en verdeling verrekend samen met andere financiële aspecten van de vereffening en verdeling, zoals bv. de brandverzekering, onroerende voorheffing,..
Onze experts Familierecht en Familiaal Vermogensrecht staan klaar om u bij te staan tijdens complexe procedures vereffening en verdeling.
Het is immers uitermate belangrijk dat over elk aspect van de vereffening en verdeling met zorg en precisie wordt nagedacht. Kleine details kunnen immers grote gevolgen hebben in uw dossier. Onze experts staan klaar om u te begeleiden bij de vereffening en verdeling.
Het team Familierecht & Familiaal Vermogensrecht van links naar rechts:
