Het Nieuw Belgisch regeerakkoord: een rechtvaardiger rechtssysteem met de slachtoffers op de eerste plaats

Een toekomst waarin slachtoffers op de eerste plaats komen

Met de hervormingen erkent de Belgische regering dat slachtoffers niet alleen juridische maar ook psychologische en financiële ondersteuning nodig hebben. Door hen een centrale rol te geven, zal Justitie een einde maken aan de vele obstakels die slachtoffers vandaag ervaren.

Het regeerakkoord toont een duidelijke ambitie: een rechtssysteem dat slachtoffers niet langer als bijzaak behandelt, maar hen actief ondersteunt. Dit zal een cruciale stap zijn naar een menselijker en rechtvaardiger beleid. Het is echter belangrijk te benadrukken dat dit vooropgestelde voornemens en voorstellen zijn. Hoe deze maatregelen zich in de praktijk zullen vormgeven, zal afhangen van de uitvoering en de beleidskeuzes tijdens de legislatuur.

Toegankelijkheid en juridische ondersteuning

Om slachtoffers meer controle te geven over hun zaak, zullen zij automatisch het statuut van ‘benadeelde persoon’ krijgen. Dit betekent dat zij standaard op de hoogte zullen worden gehouden van de ontwikkelingen in hun dossier, tenzij ze daar expliciet van afzien (opt-out mogelijkheid).

Daarnaast zullen de standaardbrieven van Justitie worden herschreven in eenvoudige taal, zodat slachtoffers zonder juridische kennis hun rechten beter kunnen begrijpen. Slachtoffers zullen ook eenvoudiger toegang krijgen tot hun strafdossier en zullen gratis een digitale kopie kunnen aanvragen, die binnen een maand dient afgeleverd te worden.

Een belangrijke verbetering is de uitbreiding van juridische bijstand. Slachtoffers van ernstige geweldsdelicten of zedenfeiten zullen voortaan gratis juridische ondersteuning krijgen, zowel voor als tijdens hun verhoor. Dankzij een systeem van permanente bijstand zal er 24/7 gespecialiseerde hulp beschikbaar zijn. Daarnaast wenst men in alle gerechtsgebouwen speciaal uitgeruste slachtofferruimtes te voorzien, wat een veilige omgeving dient te zijn voor de slachtoffers en de dienst Slachtofferonthaal haar werk kan uitvoeren.

Betere communicatie en bescherming

In veel gevallen krijgen slachtoffers pas laat of via de media  informatie over hun zaak. De regering wil dit voorkomen door hen zo snel mogelijk in te lichten, nog vóór enige publieke communicatie door Justitie en haar woordvoerders. Ook zullen de procedures rond de vrijlating van verdachten of veroordeelden worden herzien, zodat slachtoffers niet onverwacht worden geconfronteerd met de vrijlating van een verdachte of veroordeelde.

Daarnaast wordt de bescherming van privacy en gevoelige informatie een prioriteit. Zo zullen contactgegevens van slachtoffers voortaan in een aparte, beveiligde map worden opgeslagen die enkel toegankelijk is voor bevoegde instanties zoals politie en het parket. Boven zullen misbruikbeelden niet langer automatisch aan dossiers worden toegevoegd om te voorkomen dat slachtoffers of verdachten hiermee geconfronteerd worden.

Strengere aanpak van seksueel misbruik en mensenhandel

De regering zal sterk inzetten op de bestrijding van seksueel misbruik, zowel offline als online. Er zullen extra middelen worden vrijgemaakt voor gespecialiseerde onderzoekers en geavanceerde technologieën om misbruikbeelden op te sporen en ontoegankelijk te maken. Ook de samenwerking met Europese instanties zal worden versterkt om de verspreiding van kindermisbruikbeelden effectiever aan te pakken.

De strijd tegen mensenhandel zal eveneens worden aangescherpt. Onderzoeksrechters en referentiemagistraten zullen een gerichte opleiding krijgen en de financiering van gespecialiseerde opvangcentra zal worden verbeterd.

Verhoogde schadevergoedingen en psychologische hulp

Om slachtoffers financieel beter te ondersteunen, zal de regering een verhoging van de schadevergoedingen voor morele schade onderzoeken. Daarnaast zal het proces van schade-uitbetaling worden verbeterd: de overheid wenst voortaan vergoedingen te kunnen voorschieten en deze later te verhalen op de dader of diens verzekeraar.

Psychologische ondersteuning zal ook een recht worden voor slachtoffers. Net zoals materiële schadevergoeding zal de overheid de kosten voor therapie kunnen terugvorderen van de dader. Dit zal ervoor zorgen dat slachtoffers sneller de nodige hulp kunnen krijgen zonder financiële drempels.

Daarnaast zullen de Zorgcentra na Seksueel Geweld verder worden uitgerold en structureel gefinancierd worden, zodat slachtoffers overal in het land de gespecialiseerde zorg en ondersteuning kunnen krijgen die ze nodig hebben.

Bovendien zal de wetgeving rond het beroepsgeheim worden aangepast om slachtoffers van seksueel of intrafamiliaal geweld beter te beschermen. Hulpverleners zullen meer ruimte krijgen om informatie te delen in risicovolle situaties zonder dat het beroepsgeheim hen tegenhoudt.

Juridische hulp nodig? Wij staan voor je klaar

Als slachtoffer heb je recht op bescherming en bijstand. Laat ons je begeleiden bij elke stap van het proces. Ben jij slachtoffer en heb je advies of ondersteuning nodig? Onze strafrechtadvocaten helpen je graag.

Neem vandaag nog contact op voor vrijblijvend advies!