Menu

Onrechtmatige bedingen in B2B contracten werden op 1 december 2020 ingeperkt door een nieuwe regelgeving, die vorig jaar al werd aangekondigd. In essentie is een onrechtmatig beding een beding dat ervoor zorgt dat een contract voor de ene partij veel nadeliger uitvalt dan voor de andere partij.

Waarom een nieuwe regelgeving voor B2B overeenkomsten?

Er bestonden al langer regels rond onrechtmatige bedingen in B2C overeenkomsten. Om ook ondernemingen te beschermen, zijn er sinds december 2020 ook regels over onrechtmatige bedingen in B2B relaties.

De insteek van de nieuwe regelgeving is de bescherming van kmo’s tegen de machtspositie van grotere ondernemingen. Toch is het belangrijk om te weten dat de nieuwe regels in principe gelden in elke overeenkomst waarbij enkel ondernemingen betrokken zijn.  Ongeacht hun grootte. Uitzonderingen zijn overheidsopdrachten (en de daaruit voortvloeiende overeenkomsten) en financiële diensten. Bij koninklijk besluit zouden de regels er wel op van toepassing kunnen worden verklaard.

Nieuw voor B2B contracten: drieledig verbod

De wetgever wil komaf maken met onrechtmatige bedingen door middel van een drieledig verbod: een algemene toetsingsnorm, een zwarte lijst en een grijze lijst.

Algemene toetsingsnorm bedingen in B2B contracten

De algemene toetsingsnorm bepaalt dat elk beding dat een “kennelijk onevenwicht” schept tussen de rechten en plichten van de partijen, onrechtmatig is. Dat maakt het dus verboden en nietig. Alle bedingen in B2B overeenkomsten moeten bovendien steeds in duidelijke en begrijpelijke taal worden opgesteld.

Bij het toetsen van deze algemene norm zal de rechter nagaan of er sprake is van een juridisch evenwicht in de rechten en de plichten van de partijen. Een louter economisch evenwicht tussen de prestaties van de partijen, bijvoorbeeld de verhouding tussen de geleverde producten en de prijs die ervoor betaald werd, volstaat niet automatisch.

Naast de algemene toetsingsnorm, is er ook een “zwarte lijst” en een “grijze lijst” van onrechtmatige bedingen.

De zwarte lijst van onrechtmatige bedingen

De zwarte lijst bevat vier bedingen die altijd verboden en nietig zijn.

  1. slechts één partij heeft het recht om een beding van de overeenkomst te interpreteren;
  2. in geval van betwisting heeft één partij geen enkel verhaal tegen de andere partij;
  3. onweerlegbare kennisname- of aanvaardingsbedingen;
  4. voorzien in een onherroepelijke verbintenis van de andere partij terwijl de uitvoering van de prestaties van de onderneming onderworpen is aan een voorwaarde waarvan de verwezenlijking uitsluitend afhankelijk is van haar wil.

Grijze lijst onrechtmatige bedingen

De grijze lijst bevat bedingen die vermoedelijk onrechtmatig zijn. Een voorbeeld is een beding dat de aansprakelijkheid voor opzet of zware fout uitsluit. Een ander voorbeeld is de onderneming in een beding het recht verlenen om zonder geldige reden de prijs, de kenmerken of de voorwaarden van de overeenkomst eenzijdig te wijzigen.

Heeft uw onderneming een beding uit de grijze lijst in een van uw overeenkomsten opgenomen? Dan moet u bewijzen dat het beding geen kennelijk onevenwicht tussen de rechten en plichten van de partijen veroorzaakt. Daarbij houdt men rekening met de specifieke kenmerken van de partijen, de sector, de producten, …

U kan er in zo’n geval al goed aan doen om in de overeenkomst al uit te leggen waarom het beding in kwestie volgens de partijen wél evenwichtig is.

Sancties bij B2B overeenkomsten met onrechtmatige bedingen

De Economische Inspectie kan de naleving van de wet controleren. Wordt uw onderneming geconfronteerd met een onrechtmatig beding, dan kan u gerechtelijke stappen ondernemen. U kan er als onderneming ook goed aan doen om nu al o.a. uw huidige algemene voorwaarden (van voor december 2020) na te kijken op onrechtmatige bedingen volgens de nieuwe regels.

Wanneer een beding onrechtmatig is, dan is het verboden en nietig. Als de overeenkomst zonder de onrechtmatige bedingen kan blijven voortbestaan, dan blijft ze wel bindend voor de partijen.

Heeft u hier vragen over?

Heeft u nog vragen over of zit u in een geschil naar aanleiding van een onrechtmatig beding?

Neem gerust contact met ons op.

Ontdek hier wat onze experts in het Ondernemingsrecht voor u kunnen doen.

Lees ook:

Wetsvoorstel beschermt KMO’s