Menu

Stiefouderadoptie komt steeds vaker voor bij nieuw samengestelde gezinnen. In zo’n geval wil een stiefouder, ook wel plusouder genoemd, zijn of haar stiefkind(eren) officieel adopteren. Door die adoptie ontstaat een gerechtelijke band tussen de adoptieouder en -kind. Maar wat houdt een procedure voor stiefouderadoptie nu juist in?

Klik op onderstaande afbeelding om de video te bekijken:

 

Wat is stiefouderadoptie?

Stiefouderadoptie is, zoals de naam het reeds verraadt, een vorm van adoptie.

Adoptie is een instelling waarbij er, na een gerechtelijke beslissing, tussen twee personen een band ontstaat. Deze band houdt bepaalde wettelijke gevolgen in die gelijk zijn, of sterk gelijken op, de gevolgen bij biologische afstamming. De persoon die adopteert wordt de adoptant genoemd. De persoon die geadopteerd wordt, noemt men de geadopteerde.

Bij stiefouderadoptie vindt de adoptie plaats tussen een stiefouder en zijn/haar stiefkind. , Dat betekent dat er na deze procedure een juridische band bestaat tussen beide personen. Adoptie is trouwens niet beperkt tot minderjarigen. Ook een meerderjarige kan geadopteerd worden door zijn/haar stiefouder. Daarnaast kunnen in ons land ook partners van hetzelfde geslacht perfect een stiefkind adopteren.

Waarom kiezen voor stiefouderadoptie?

Aangezien nieuwe gezinssamenstellingen steeds vaker voorkomen, gebeurt het ook dat kinderen geadopteerd worden door hun stiefouder. Daarvoor kunnen er verschillende redenen zijn.

Zo is er bijvoorbeeld een situatie mogelijk waarin het kind geen band (meer) heeft met de biologische vader of moeder. Het kan ook zijn dat het kind deze ouder zelfs nooit heeft gekend, omdat deze bijvoorbeeld op jonge leeftijd is overleden. In zo’n gevallen kan de stiefouder vragen om het kind van zijn/haar nieuwe partner te adopteren.

Hoe gaat een stiefouderadoptie juridisch in zijn werk?

Er wordt een onderscheid gemaakt tussen de stiefouderadoptie van een minderjarig stiefkind en de stiefouderadoptie van een meerderjarig stiefkind.

Stiefouderadoptie van een minderjarige

Bij de stiefouderadoptie van een minderjarige zijn er twee mogelijkheden: de gewone adoptie en de volle adoptie.

Wat is gewone adoptie?

Gewone adoptie betekent dat de stiefouder het ouderlijk gezag krijgt over het kind, maar dat de banden met de oorspronkelijke familie niet worden verbroken. Het kind kan bijvoorbeeld blijven erven van de oorspronkelijke familie, maar daarnaast ook van de stiefouder die hem geadopteerd heeft.

Wat is volle adoptie?

Volle adoptie betekent dat het kind juridisch niet langer tot zijn/haar oorspronkelijke familie behoort. De banden met de biologische en juridische familie worden verbroken (als het kind zijn moeder of vader al kende). De stiefouder neemt als het ware de plaats in van de biologische ouder. Een ander gevolg van de volle adoptie is de onmogelijkheid van een huwelijk tussen het adoptiekind en een familielid van zijn adoptiegezin (bijvoorbeeld stiefbroers of -zussen).

Wat zijn de voorwaarden voor stiefouderadoptie van een minderjarige?

Een aanvraag tot stiefouderadoptie moet gegrond zijn met wettige redenen. Bovendien moet de adoptie in het hoger belang van het kind zijn. De rechter zal dat ook altijd per geval nagaan.

Daarnaast moet aan een aantal voorwaarden voldaan zijn voor beide vormen van stiefouderadoptie. De adoptant (stiefouder) moet minstens 18 jaar oud zijn en het leeftijdsverschil tussen adoptant en geadopteerde moet minstens 10 jaar zijn.

Toestemming bij stiefouderadoptie minderjarige

Een adoptiekind dat ouder is dan 12 jaar moet zelf instemmen met zijn adoptie. Een kind dat jonger is dan 12 jaar, maar over het “vermogen des onderscheids” beschikt, kan wel gehoord worden over de voorgenomen adoptie.

Wanneer de afstamming van een kind ten aanzien van zijn moeder en/of vader vaststaat, moet ook deze ouder toestemming geven. Let wel: dit kan ten vroegste twee maanden na de geboorte van het kind.

Wanneer de adoptieouder getrouwd is of samenwoont, moet deze partner ook akkoord gaan met de adoptie. De toestemming van de partner van de stiefouder vormt hier geen probleem want deze toestemming is hoe dan ook nodig, namelijk als ouder van het minderjarig kind.

Stiefouderadoptie van een meerderjarige

Als een stiefouder de meerderjarige zoon of dochter van zijn nieuwe partner wenst te adopteren, is er slechts één vorm van adoptie mogelijk: de gewone adoptie.

De gewone adoptie schept een juridische band tussen de stiefouder en het meerderjarig kind van zijn partner, maar daarnaast blijft de band met zijn ouders wel bestaan (voor zover deze er was).

Wat zijn de voorwaarden voor stiefouderadoptie van een meerderjarige?

Bij stiefouderadoptie van een meerderjarig kind moet er een leeftijdsverschil van 10 jaar zijn tussen de adoptant (stiefouder) en de meerderjarige geadopteerde (stiefkind).

Toestemmingen bij stiefouderadoptie meerderjarige

De meerderjarige die geadopteerd wordt, moet logischerwijze zelf met de adoptie instemmen.

Ook de wettelijk samenwonende partner of echtgenoot van de geadopteerde moet akkoord gaan met de adoptie.

De toestemming van de wettelijk samenwonende partner of echtgenoot van de adoptant zal vrijwel altijd verkregen worden, omdat het gaat over de ouder van de meerderjarige.

Wat is de procedure voor stiefouderadoptie?

Voorbereidingstraject bij adoptie van minderjarigen

Bij adoptie van een minderjarige is de voorbereiding tot adoptie de allereerste, verplichte stap in het proces.

De kandidaat-adoptant meldt zich aan bij het Vlaams Centrum voor Adoptie. Na betaling van een bedrag van 25,00 euro, verwijst het Vlaams Centrum voor Adoptie de kandidaat door naar het Steunpunt Adoptie. Let wel: als je reeds eerder een voorbereiding gevolgd hebt of de familierechtbank heeft je geschiktheid om te adopteren erkend, dan kan je eenvoudigweg naar het Steunpunt Adoptie worden verwezen om het attest te ontvangen.

Binnen de drie maanden na de doorverwijzing volgt er een informatiesessie. Die duurt minstens 8 uur en wordt in groep georganiseerd. Na de informatiesessie volgt een voorbereidingssessie.

Voor het volgen van deze voorbereidingssessies moet je vervolgens 250,00 euro betalen aan het Vlaams Centrum voor Adoptie, waarna je onmiddellijk wordt uitgenodigd voor een voorbereidingssessie. Let wel: wanneer je als kandidaat-adoptant binnen het jaar na de doorverwijzing niet aan de voorbereidingssessies bent begonnen, wordt de procedure stopgezet!

Het Steunpunt Adoptie staat in voor een kwalitatieve voorbereiding van kandidaat-adoptanten. Het doel van deze voorbereiding is informeren over de verschillende stappen in de adoptieprocedure, over de gevolgen van adoptie,… Aan het einde van de voorbereiding krijg je van het Steunpunt Adoptie een attest waaruit blijkt dat je de voorbereiding hebt gevolgd.

Dit attest is slechts 1 jaar geldig! Het verzoekschrift tot adoptie moet dus neergelegd worden binnen het jaar nadat je de voorbereiding hebt gevolgd.

Het verzoekschrift tot adoptie

De volgende stap is de opmaak van een eenzijdig verzoekschrift. Dat wordt neergelegd bij de griffie door ofwel de adoptant zelf of door een advocaat. Opgelet: de persoon die wenst geadopteerd te worden kan het verzoek tot adoptie nooit zelf inleiden, zelfs niet wanneer hij of zij meerderjarig is.

Het verzoekschrift moet door de adoptant (de persoon die wenst te adopteren) of de advocaat ondertekend worden. In het geval van adoptie van een minderjarige moet er uitdrukkelijk bij vermeld worden of het om een gewone, dan wel volle adoptie gaat en waarom.

Bevoegde rechtbank

Het verzoek tot adoptie wordt ingediend bij de rechtbank van eerste aanleg. De bevoegde rechtbank is deze van de woonplaats of gewone verblijfplaats van de adoptant. Als dat niet mogelijk is, wordt het de rechter van de woonplaats of gewone verblijfplaats van de geadopteerde.

Benodigde stukken bij verzoekschrift

Bij een verzoekschrift voor stiefouderadoptie voeg je deze stukken toe:

  • Een voor ‘eensluidend verklaard afschrift’ van de geboorteakte van de adoptant en geadopteerde. Dit wil zeggen een kopie die gelijk is qua geldigheid aan het origineel. Dat wordt afgetekend door een loketmedewerker.
  • Een bewijs van nationaliteit van de adoptant(en) en geadopteerde;
  • Een verklaring betreffende de plaats van inschrijving in het bevolkings- of vreemdelingenregister. Bij gebrek hieraan een verklaring van de gewone verblijfplaats van de adoptant of van de adoptanten en van de geadopteerde;
  • Indien van toepassing: een uittreksel van de huwelijksakte, verklaring van wettelijke samenwonen of een bewijs van meer dan drie jaar feitelijk samenwonen van de adoptant. Bij een meerderjarige geadopteerde zijn ook deze gegevens nodig;
  • Bij adoptie van een minderjarige moet ten slotte ook het attest gevoegd worden waaruit blijkt dat de adoptant de adoptievoorbereiding heeft gevolgd.

Onderzoek na verzoekschrift

Na het indienen van het verzoekschrift zendt de griffier dit naar de procureur des Konings. Die  wint alle nuttige inlichtingen in rond de aangevraagde adoptie.

Het is mogelijk dat men advies vraagt bij familieleden in de eerste graad van de kandidaat-adoptant en de geadopteerde. Daarnaast kan de rechtbank, indien zij dit nodig acht, ook een maatschappelijk onderzoek bevelen. Het verslag van de Procureur des Konings, en eventueel het verslag van het maatschappelijk onderzoek, legt men vervolgens neer ter griffie. Daarna legt de familierechtbank de zittingsdag vast. De kandidaat-adoptant wordt uitgenodigd per brief.

Hoe lang duurt de procedure voor stiefouderadoptie?

De rechtbank oordeelt of de adoptie kan worden uitgesproken. Zij doet deze uitspraak ten vroegste zes maanden na het neerleggen van het verzoekschrift tot adoptie wanneer het gaat om de adoptie van een minderjarige. Tenzij het kind al meer dan zes maanden wordt opgevoed door de adoptant. Bij adoptie van een meerderjarige geldt deze wachttermijn niet.

Wat nadat de rechtbank heeft geoordeeld?

Nadat het adoptievonnis of -arrest van kracht is, zendt de griffier het beschikkend gedeelte van de beslissing toe aan de bevoegde ambtenaar van de burgerlijke stand,. Dat is de burgerlijke stand van de gewone verblijfplaats van de adoptant of bij gebreke daarvan, van de geadopteerde. Deze schrijft het onmiddellijk over in de registers.

Hoeveel kost een procedure voor stiefouderadoptie?

Voor adoptie van een minderjarige betaal je de inschrijving van de voorbereiding. Momenteel (juli 2020) is dat 250,00 EUR.

Daarnaast betaal je zowel voor de adoptie van een meerderjarige als van een minderjarige een rolrecht van 165,00 EUR voor een verzoekschrift aan de familierechtbank.

Kijk hier voor de actuele kosten.

Daarnaast moet je de kosten incalculeren die een advocaat aanrekent voor de opmaak van het verzoekschrift en de eventuele bijstand van de cliënt tijdens de adoptieprocedure.

Vragen of hulp nodig bij een stiefouderadoptie?

Onze advocaten Familierecht staan je bij!

Ontdek hier hoe wij je kunnen helpen:

Ga naar stiefouderadoptie