Menu

Op 1 mei 2019 trad het nieuw Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen, ook wel “WVV”, in werking. Dat bracht een kleine aardverschuiving teweeg in het vennootschapsrecht zoals wij dat in België kennen, met grondige veranderingen in bijna alle onderdelen van de wetgeving.

Denk maar aan:

  • een reductie van het aantal vennootschapsvormen van 15 naar 6, waarvan drie met beperkte aansprakelijkheid (NV, BV en CV) en drie met onbeperkte aansprakelijkheid (maatschap, VOF en CommV),
  • de omvorming van de BVBA naar een kapitaalloze BV,
  • de invoering van een wettelijke beperking van de bestuurdersaansprakelijkheid,
  • een hervormde geschillenregeling voor de uittrede en uitsluiting van aandeelhouders,
  • de optionele invoering van een duaal bestuursmodel op niveau van de NV,
  • de vervanging van de werkelijke zetelleer door de statutaire zetelleer.

Nu iedereen weet dat de nieuwe wetgeving er definitief is, blijft de belangrijkste vraag: “wanneer?”.  Wanneer zijn die nieuwe regels voor uw vennootschap van toepassing? En vanaf wanneer kunnen nieuwe vennootschapsvormen worden opgericht en zullen de afgeschafte vormen verdwijnen?

Overgangsregeling: een evenwichtige oplossing

Zoals reeds vermeld, heeft de wetgever een overgangsperiode voorzien. Die overgangsregeling is bedoeld om een zeker evenwicht te bieden aan vennootschappen die al bestonden voor het nieuwe WVV. Uiteraard is het niet de bedoeling om jarenlang verschillende vennootschapsregels naast elkaar te laten voortbestaan, maar het evenmin realistisch dat honderdduizenden vennootschappen tegelijk en op (te) korte termijn verplicht worden om hun statuten aan te passen en (notaris)kosten te maken.

Als uw vennootschap al bestond voor 1 mei 2019, bent u op dit moment nog niet onmiddellijk verplicht om de nieuwe regels te implementeren. Vennootschappen die na 1 mei opgericht werden, zijn dat wel.

Nieuwe vennootschappen: 1 mei 2019

Vennootschappen die na 1 mei 2019 werden opgericht, vallen meteen onder de nieuwe regelgeving. De statuten moeten dus volledig in lijn zijn met de regels van de nieuwe vennootschapswet.

Het is sinds 1 mei trouwens ook niet meer mogelijk om een vennootschap op te richten in een afgeschafte rechtsvorm. U kan dus geen Comm.VA, VSO, LV, ESV of CVOA meer oprichten of uw vennootschap nog naar een van die rechtsvormen omzetten.

Oude vennootschappen

Vennootschappen die al bestonden voor 1 mei, krijgen iets meer tijd. In principe trad het WVV voor hen pas in werking op 1 januari 2020.  Maar die deadline betekent niet dat u op die dag al naar de notaris moest stappen voor een statutenwijziging. Daarvoor krijgt u nog tijd tot 1 januari 2024. Tenzij u ervoor koos om al voor die datum een statutenwijziging door te voeren. Opgelet, in dat laatste geval was u wel verplicht om meteen ook alle andere bepalingen in uw statuten aan te passen aan de nieuwe wet.

Dwingende bepalingen: 1 januari 2020

Sinds 1 januari 2020 zijn alle zgn. “dwingende bepalingen” van het WVV automatisch op uw vennootschap van toepassing. Eventuele bepalingen die strijdig zijn met de wetgeving worden terzijde geschoven als “niet-geschreven”.

“Tenzij de statuten anders bepalen…”

Dwingende bepalingen zijn in essentie bepalingen waarvan u niet kan afwijken in de statuten.  Wees gerust – niet alle bepalingen van het WVV zijn “dwingend”, integendeel.  Het codewoord bij de hervorming was immers flexibiliteit en dit vindt men ook terug in het WVV: de nieuwe bepalingen zijn veelal loutere default-regels, die dus enkel van toepassing zijn indien de statuten niets anders bepalen en waarvan de statuten kunnen afwijken.

Het WVV geeft veelal uitdrukkelijk aan of een bepaling al dan niet dwingend is door de tekst aan te vatten of af te sluiten met de zinsnede “tenzij de statuten anders bepalen (…)”.

Voorbeelden van dwingende bepalingen:

De regelgeving over de afschaffing van het “(maatschappelijk) kapitaal” binnen de BV.

Het kapitaal en de wettelijke reserve van bestaande BVBA’s werden op 1 januari 2020 automatisch en zonder enige formaliteit, omgezet in een onbeschikbaar eigen vermogensrekening als “ingebracht eigen vermogen”.

Vanaf die datum zijn enkel nog winstuitkeringen uit de vennootschap mogelijk binnen de grenzen van de zgn. “balans- en liquiditeitstest”

(Meer weten over de afschaffing van het kapitaal binnen de nieuwe BV? Klik hier.)

De gebruikte benamingen en afkortingen van de vennootschapsvormen:

U kan sinds 1 januari 2020 de nieuwe benamingen en afkortingen gebruiken zonder daarvoor eerst een statutenwijziging te moeten doorvoeren.

  • V.O.F. wordt VOF
  • Comm. V. wordt CommV
  • BVBA wordt BV
  • CVBA wordt CV

Andere voorbeelden:

De uitsluiting van arbeidsovereenkomsten voor bestuurders omwille van hun zelfstandigenstatuut, de invoering van de wettelijke beperking van de bestuurdersaansprakelijkheid, de verruiming van het begrip dagelijks bestuur, de regeling van de belangenconflicten in het bestuursorgaan, en sommige bepalingen betreffende de verkrijging van eigen aandelen, winstbewijzen en certificaten in de NV.

De niet – dwingende  bepalingen

De niet-dwingende bepalingen van het WVV zijn sinds 1 januari 2020 van toepassing tenzij uw statuten hier uitdrukkelijk van afwijken. Met andere woorden, statuten die toen nog niet aan de niet-dwingende bepalingen werden aangepast, blijven gelden. Tenminste, op voorwaarde dat ze niet strijdig zijn met de dwingende bepalingen.

Uitzondering: geschillenregeling wel al op 1 mei 2019

De uitzondering op de overgangsperiode is de vernieuwde geschillenregeling. Deze is voor alle vennootschappen (bestaande én nieuwe) geldig sinds 1 mei 2019. De geschillenregeling is de gerechtelijke procedure die een aandeelhouder in geval van een ernstig conflict met mede-aandeelhouder(s) kan starten voor de rechtbank om die mede-aandeelhouder(s) te verplichten aandelen over te nemen (uittrede) dan wel hun eigen aandelen over te dragen (uitsluiting).

Meer hierover leest u hier:

Wat verandert er aan de geschillenregeling?

Gerechtelijke procedures die al liepen voor 1 mei 2019,  vallen nog onder het vorige Wetboek van vennootschappen.

Omzetting afgeschafte vennootschapsvormen: op 1 januari 2024

Vennootschappen met een rechtsvorm die in de nieuwe wetgeving verdwenen is en die zelf geen initiatief nemen om zich vrijwillig om te vormen naar een overblijvende rechtsvorm, worden op 1 januari 2024 automatisch omgezet in de dichtst aanleunende rechtsvorm.  Zo zal bijvoorbeeld de commanditaire vennootschap op aandelen (Comm. VA) op dat ogenblik worden omgezet in een naamloze vennootschap met een enige bestuurder.

U bent als bestuurder van zo’n vennootschap verplicht om uiterlijk binnen de zes maanden, dus ten laatste op 30 juni 2024, de algemene vergadering bijeen te roepen om de statuten te laten aanpassen aan de nieuwe rechtsvorm.  Bestuurders die dit niet of laattijdig doen, zijn persoonlijk en hoofdelijk aansprakelijk voor de schade die de vennootschap of derden daardoor lijden.

Profiteer van de voordelen van het WVV

Je hoeft niet te wachten tot 2024 om te genieten van de nieuwe voordelen.

Pas je statuten nu al aan

Heb je nog andere vragen, klik hieronder om contact op te nemen:

Contact

Lees alles in het e-book

Dowload het e-book ‘Nieuw wetboek Vennootschappen: de belangrijkste aspecten in de kijker’

of lees de andere hoofdstukken online:

Ook interessant